Trẻ sơ sinh nhẹ cân là lúc chào đời cân nặng dưới 2.500g. Từ 1.000 đến 1.499g là rất nhẹ và dưới 1.000g là siêu nhẹ. Trẻ sinh ra nhẹ cân thường mắc phải các dị tật bẩm sinh. Dưới đây là mười nguyên nhân khiến trẻ sinh ra bị nhẹ cân.
Trẻ sơ sinh nhẹ cân là lúc chào đời cân nặng dưới 2.500g. Ảnh minh họa: Internet
1. Nhiễm trùng bào thai
Đây là nguyên nhân hàng đầu, nhất là khi mẹ bầu mắc một số loại bệnh như cảm lạnh, cúm, nhiễm trùng do virus và ký sinh trùng, sẽ khiến bào thai tăng trưởng chậm và gia tăng dị tật bẩm sinh. Một số tác nhân gây bệnh là:
- Cytomegalovirus và virus herpes: Có trong tiết dịch của cơ thể và truyền sang cho thai nhi, làm gia tăng bệnh khuyết tật ống thần kinh hay gây ra hội chứng Down.
- Rubella (sởi Đức): Virus này có thể gây chậm phát triển tinh thần, thính giác, thị giác và các vấn đề tim mạch.
- Thủy đậu: Tiếp xúc với virus này có thể gia tăng hội chứng thủy đậu bẩm sinh, gây dị tật tay chân, sẹo và khuyết tật tâm thần.
- Toxoplasmosis: Ký sinh trùng này có nhiều trong thịt chưa nấu chín, phân động vật (nhất là mèo), có liên quan đến khuyết tật não, thính và thị lực.
2. Khuyết tật khi sinh
Một số dị tật làm cản trở sự phát triển bình thường của bào thai và dẫn đến sinh non. Ví dụ, các ống thần kinh của thai nhi đóng mở không đúng cách và cần được phẫu thuật ngay khi còn trong bụng mẹ. Dị tật bẩm sinh còn gây ra một số chứng bệnh như hội chứng Down, Edwards, Linefelter, Turner, Patau hay khuyết tật hở hàm ếch.
3. Stress
Đây là vấn đề mà các mẹ bầu thường mắc phải, với mức độ khác nhau ở mỗi người. Khi mang thai, cơ thể được bơm nhiều hơn từ 40 – 50% lượng máu và tim làm việc với tần suất cao hơn 30 – 50% so với mức bình thường. Thêm vào các yếu tố khách quan khác khiến cho thai phụ phải chịu nhiều căng thẳng.
Khi áp lực quá lớn, vượt ngoài khả năng của mẹ, sẽ phát sinh tình trạng sinh non, sinh thiếu tháng.
4. Mẹ ăn uống kém, thiếu dưỡng chất
Một chế độ dinh dưỡng kém trong thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến mẹ mà còn hạn chế sự tăng trưởng của đứa trẻ. Giai đoạng mang thai, mẹ tăng khoảng 11 – 15kg là hợp lý. Để làm được điều này, bác sĩ khuyến cáo thai phụ nên áp dụng thực đơn khoa học, hợp lý, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm nguyên chất dạng hạt, thịt nạc, hạn chế đồ ngọt và thức ăn chế biến quá kỹ.
Bên cạnh đó, cần bổ sung 400mcg acid folic/ngày trong vòng 3 tháng trước và 3 tháng đầu mang thai, giúp giảm khuyết tật cột sống và hộp sọ về sau cho em bé.
5. Sự trục trặc nhau thai
Nhau thai là bộ phận trung gian giàu dưỡng chất liên thông giữa cơ thể mẹ và bé, nhưng nếu nhau thai trục trặc sẽ cản trở sự phát triển của thai nhi, dẫn đến tình trạng sinh nhẹ cân. Sự trục trặc nhau thai rất đa dạng như nhau thai tiền đạo, nhau thai hóa lỏng, nhau thai bị bong non… Các hiện tượng như thế ảnh hưởng khoảng 1% số ca mang thai. Nghiêm trọng hơn là làm giảm việc vận chuyển oxy tới thai nhi, dẫn đến hiện tượng sinh non và nhẹ cân.
6. Sự cố tử cung hoặc cổ tử cung
Khi thai nhhi neo vào tử cung thì cổ tử cung đóng lại để giúp bào thai phát triển và hạn chế sự cồ viêm nhiễm. Tuy nhiên nếu cổ tử cung đóng mở không đúng cách và khi bào thai phát triển làm tăng áp lực, sẽ gây ra tình trạng sinh non.
Để khắc phục, bác sĩ thường tiến hành khâu tử cung hoặc thai phụ phải nằm khép kín ngay trên giường. Ngoài ra, u xơ – một dị tật tử cung cũng khiến em bé phát triển không đúng cách, gây ra tình trạng sinh non, nhẹ cân.
7. Do rượu và chất kích thích
Các loại thuốc như cần sa, ma túy, heroin, cocain… ảnh hưởng tới phát triển trí não, khả năng nhận thức, học hành sau này của trẻ, nên bà bầu cần tránh xa chúng và thường xuyên kiểm tra sức khỏe thai nhi. Ngoài ra, rượu có thể gây hội chứng ngộ độc, nguy hiểm cho trẻ và là nguyên nhân tiềm ẩn gây đẻ non.
8. Do thuốc lá
Thai phụ hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc lá cũng rất nguy hiểm cho thai nhi, tăng gấp đôi tỉ lệ sinh nhẹ cân và khuyết tật bẩm sinh. Những hóa chất độc hại trong thuốc lá như nicotin, hắc ín, CO2… sẽ cản trở việc vận chuyển oxy và giảm sự phát triển của đứa trẻ. Nếu càng nghiện hay càng phơi nhiễm thuốc lá nhiều thì nguy cơ sinh non, nhẹ cân càng lớn. Vì vậy mẹ cần tránh xa thuốc lá, kể cả hút thuốc lá thụ động.
9. Các loại bệnh viêm nhiễm của mẹ
Phụ nữ mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, bệnh tim bẩm sinh hoặc gặp khó khăn khi mang thai thì nguy cơ sinh non và nhẹ cân rất cao. Nếu có ý định sinh con, bạn cần tư vấn bác sĩ để điều trị trước khi thụ thai, hoặc cân nhắc kỹ nên hoặc không nên sinh con.
Ở nhóm người này, biến chứng thai kỳ rất cao, như nhiễm trùng tử cung, cao huyết áp, tiền sản giật… đều có thể gây đẻ non, nhẹ cân.
10. Đẻ dày, đẻ nhiều
Những phụ nữ đẻ dày, đẻ nhiều có tỉ lệ sinh nhẹ cân cao nhất. Ví dụ ở nhóm song sinh thì tỉ lệ sinh non, nhẹ cân là 60%, sinh ba là 90%, và những ca sinh tư trở lên là 100%. Hiện tượng này có nhiều lý do, nhưng chủ yếu là tử cung phải làm việc tối đa, suy giảm dưỡng chất, thiếu máu, cao huyết áp và rất nhiều tác động mang tính thần kinh khác.
